Kerim
Gurbannepes
Listen to him! Özini dinlaýyn
1
2
3
4
5
6
7
8
Kerim
Gurbannepes
Saýylan Goşgular (Graphic Version)
Saýylan Goşgular (Text Version)
Akmyrat
Gürgenli (gurgenli@turkmens.net)
Ömrüme pent
Shahiyr! Shahiyrligiñ chin bolyan bolsa,
sönüp-yanip, yene sönüp-yanip git.
Insanlik yargidiñ chüñ bolyan bolsa
gara yere chümüp, chikip, chümüp git.
Hem akil ber, hem iyliñden akil al,
kitapdan däl, gara yerden nakil al,
Alan zadiñ demiñ bilen yakip al,
Hem yene-de yeriñ süydün emip git!
Dag yoluna, chöl yoluna belet bol,
Dag yolunda chat achmayan polat bol,
Chöl yolunda tirkesh-tirkesh bulut bol,
Teshne görseñ, dodagina damip git!
Yol agirdir, müñ yanilar-öchüler,
Bagtli yollar kiynlik bilen gechiler,
Yel yigina shaglap gitse gechiler,
Sen öküz dek, yele garshi iñip git!
Bagt paylansa, üch bayligi ilki al,
Ilgap barip, saglik bilen erki al,
Yani bilen chuwal-chuwal gülki al,
Soñ tapilar, galan zadi ziñip git!
Dost paylansa, äber diyip gissanma,
Alañdan soñ, giysgaltma hem giysgalma,
Dileg etse, gözlerñi hem gisganma,
Biyrin ber-de, biyri bilen oñüp git!
Ha charik gey, ha chokay gey, telpek gey,
parxi yokdur, geyseñ bolar erkek dey,
Yöne welin shipbildama chepek dey,
Ayna gonchli ädik yali doñup git!
Sorasañ aydayin, kiyamat nedir,
Erkekler ownasa, kiyamat shodur,
Her bashi telpeklä goymagin gadir,
Bäsh telpegi, bir giyñaja dañip git!
Gözelligi, sor bagriña-öykenñe,
Söyülseñ söy, söyulmeseñ süykenme,
Söygi hem goshgudir, kishä öykünme,
Öz möhrüñi, öz közüñi goyup git!
Yeñip yasha! Axirda yeñ, bashda yeñ,
Tomusda yeñ, yazda, güyzde, gishda yeñ,
Söygüyñde yeñ, gaygiyñda yeñ, iyshde yeñ,
Bir oguldan yeñilip hem yeñip git!
Yeñsin ogluñ, dil bilen däl, iysh bilen,
Señkä görä has yitiräk huwsh bilen.
Ayak däl-de, parasatli bash bilen
Yeñse ogul, gözüñ rahat yumup git!
Gözüñ sürtüp, merhuwm enäñ alnina,
bir aglapdiñ, indi beri aglama.
Öz balañi eliñ bilen jaylama,
Nobatinda, mele yere siñip git!
Dünyä gelmegiñ-de nobati yagshi,
Yene ölmegiñ-de nobati yagshi.
Men diñe bir zatda nobata garshi:
"Dost öyünde, islän chagiñ gonup git!"
Basharsañ köpleriñ ichine garish,
Tanishdan dost tutun, yatlardan -- tanish,
"Jiguliyñ" ichinden gözleme durmush,
Köplük bilen awtobusa münüp git!
Köpelsin öyüñde yürekdesh miyhman,
Yari iyshchi bolsun, yarisi dayhan,
Elbetde, alimam, shahiyram hökman,
Üyshüp-chaship, char tarapa eñip git!
Sheyle dostlar bilen gezseñ bir sellem,
Yetersiñ, iñ uli matlaba chenlem.
Gadamiñ giyñden ur, entekler ellem
Hol öñde-le, yash hakinda dimip git!
Hali wagtiñ meñzemegin kilime,
Diyri wagtiñ gissanmagin ölüme,
Öten wagtiñ öykünmegin chilime,
Ichi közli ojar yali sönüp git!
Yene bir söz, magtanmak däl, öwüt däl,
Mazarima dash oturtmak sargit däl.
Mele yeriñ astinda-da dash git däl,
Bakilik shol! Shol dashlara siñip git!
Bütin oba garaşyp dur.
Ýola bakýar hemmeler.
Atasy pyşyrdaýar:
“Geler. Geler. Geler”.
Gelnejesi pyşyrdaýar:
“Gelermikä? Kim biler...”
Atasy göwünlik berýär:
“Geler-le... hökman geler”.
Gök toraňňyň
saýasynda
Ýüzläp adam dymyp dur.
Çekizeli ak haltadan
Turşy damja damyp dur.
Ýygnanyşdy babadaşlar,
Içginler hem daşgynlar.
Ne signal bar, ne şowhun-
Dymyşyp dur maşynlar.
Geldi dürli maşynlar -
Gyzyl, sary, ýaşyl, ak.
Geldi garaşylmaýanlar.
Garaşylýan gelenok.
Göýä pikir hem etmän
Bu gürrüňler babatda.
Ak guş kimin irkilip,
Ene ýatyr tabytda.
Göterlerne garaşyp dur
Köpi gören agaç at.
Ene ýatyr üstünde
Giň maňlaýly,
Agajet.
Şol enäniň ogluna
Garaşyp dur hemmeler.
Geldi tanyş, nätanyş -
Geldi şondan öňňeler.
...Ol henizem gelenok.
Meger, häzir ýoldadyr.
Iň söýgüli ulagy
Samolýot däl, “Wolgadyr”.
Ýöne weli uçurýandyr
Samolýota deňeçer.
Şondan yza-ha galmaz,
Oňarsa öňe geçer.
Ol henizem gelenok...
Meger, häzir ýoldadyr.
Ýa-da iki eli hem
Ullakan stoldadyr.
Tüweleme, uly adam
Bolup gitdi indi ol.
Ýaňy bolsa has ullakan
Bir stula mündi ol.
“Sypaýmasyn birden!” diýip,
Oturandyr ýapyşyp.
Owadanja gelinler
Çaý çekýändir çapyşyp.
Üýtgeşikdir öňündäki
Kişmiş, kemput, şokolad.
Ýa gök çaýyň humaryna
Ýazýandyr bir doklad.
Ýok, ýok, özi doklad
ýazmaz,
Ýazýandyrlar başgalar.
Ýaranjaňlar her sözüne
Ellerin çarpyşarlar.
Ol bolsa özi ýazýan dek
Gülümsirär, ýylgyrar.
Ýazanlar onuň deregne
Utanjyrar, ýygrylar.
...Ýigrimi ýyl mundan ozal
Gutarypdy bir WUZ-y.
Ony oňa gutardan hem
Tabytdaky ezizi.
Güýzde pagta ýygypdy.
Gyşda körek çöpläpdi.
“Oglum ullakan okuwda!”
Buýsanç bilen gepläpdi.
Howdan gurdy, gazy gazdy
Laýa batyp dyzyndan.
Ýygnanjasyn lükgeläp
Ibererdi yzyndan.
Ogly üçin ak mütgelden
Bir haltajyk tikindi.
Üçlügini, manadyny,
Şaýysyny, köpügni-
Artdyranja puljagazyn
Atdy şonuň içine.
Şeýde-şeýde kyrk ýaşynda
Ak çozupdy saçyna.
Ogly okuwyn gutardy.
Ene dertläp ýykyldy.
Ol şonda sypap otyrdy
Bir gözeliň çokulny.
Dakýardy enäň pulundan
Her barmagna bir ýüzük,
Gulagyna teneçir,
Bilegine bilezik.
Söýüşdi, gujaklaşdy.
Paýtagtdan jaý tutundy.
...Enesinden utanmady,
Ene ondan utandy.
Ene käte paýtagta
Gezmäge gelen wagty,
Gelni diýdi: “Ýok etsene
Bu porsy garabagty!”
Ogly diýdi: “Ýakymsyz
Ysyň bar-la, jan eje.
Bu eýýamda arassa
Bolmaly myhman, eje!”
Ene diýdi: “Wah, jan ogul,
Her niçe porsasak-da,
Ulalansyň, ýetişensiň
Şu porsuja gujakda...”
Soňra bolsa uzak gije
Ýorganynda aglardy.
Daňyň atarna mähetdel,
Otla tarap ylgardy.
...Şeýde-şeýde günler ötdi,
Aýlar ötdi nobatly.
Edeni şowuna boldy.
Durmuş ony aýnatdy.
Her sözünde bir oýun,
Her elde bir desmaly-
Bir ýyl bäri saklap otyr
Has uly bir stoly.
Bu gün bolsa enesi
Amanadyn tabşyrdy...
Gelen telegrammany
Stolunda ýygşyrdy.
Ony aýalyndan başga
Görkezmedi hiç kime.
Är-heleý karara geldi:
“Barsak bor-la üçüne!”
...Bütin obaň gözi ýolda.
Garaşyp dur hemmeler.
Atasy pyşyrdaýar:
“Geler, geler, geler”.
Onýança-da
“Gelýär!” diýip,
Ardyndy bir ýaşuly.
Göründi ýaşyl meýdanda
“Wolgalaryň” ýaşyly.
“Geler diýdim ähbeti!”
Bir daýandy atasy.
Gara-köýük ýüzüniň
Artyp gitdi ýagtysy.
Onýança-da ýaşyl “Wolga”
Aşak indi ýapydan.
Geljek adamyň deregne
Şofýor çykdy gapydan.
“Şu gün gelip biljek däl.
Gyssagly bir iş çykdy...”
Birden ataň gözlerinden
Iki çogdam ýaş çykdy.
Ýetmiş ýaşyň içinde
Aglamadyk ol goja,
Gözýaşyny süpürdi-de,
Bir
ýylgyrdy çalaja.
Ol ýylgyryş ömürbaky
Çykmaz meniň ýadymdan.
Beýle aýylganç ýylgyrşy
Görmändim men adamda.
...Göterdiler enäniň
Ak guş ýaly tabydyn.
Ýaz şemaly ykjatdy
Üstündäki mawudyn.
Salladylar çukura
Ak saçly bir dünýäni.
Içki öýüň gapysyna
Eltilende enäni -
Iki omzuny diräp
Çukuryň erňegine,
Hiç giresi gelmedi
Öz girmeli öýüne.
Iň soňkuja pursatda-da
Öz ogluna garaşdy.
...Ýazsamam ýazdym weli,
Agyr düşdi bu goşgy.
AKTUAL POEMA ÝA-DA GOŞGULAR ÇEMENI
(bölekler)
***
POEZIÝA MODADAN GAÇÝAR
diýýärler,
Beýle gürrüň daşgarydyr kadadan.
Bir mahal poeziýa modadan gaçsa,
Ertesi Söýgi hem gaçýar modadan.
Ýer ýüzünde barka
Ýigit bilen Gyz,
Hem barka ýanynda Wysal, Aýralyk-
Poeziýa hemra bolar Ýaşlyga,
Öz söwer dostundan gitmez aýrylyp.
Ýer ýüzünde barka Ak bilen
Gara,
Bile gezip ýörkä Haýyr bilen Şer-
Poeziýa ähli şerlere garşy
Göreşipdi,
Göreşip ýör,
Göreşer.
Şer diýilýän zatdan halas
bolup Ýer,
Haýyr tutan güni önuň öwezin-
BEÝIK MISSIÝASYN BITIREN ŞYGYR
Lowurdadar
öz ýeňiji gözlerin.
Gomerden, Puşkinden, Magtymgulydan,
Ýene kän uludan başlanyp gaýdan
Çyn şygyr hiç haçan modadan gaçmaz,
Ony asyrlara äkider adam.
Ýöne kör goşgulaň,
göýdük goşgulaň
Ykbaly hemişe bolupdy agyr.
Şolardyr şu günki modadan çykýan
Hem ertir hasapdan çykmaly şygyr.
...Öz gözlerim bilen gördüm men şu gün
(Kime gerek bolsa-adresi anyk):
Bir şahyry
satyp duran ekenler
Başga bir şahyryň biline daňyp.
Dýuma ata bilen Pýotr
Birinjiň
Biline saralgy ýene-de biri...
Geldi-de owadan zenan maşgala,
Tussagdan boşatdy iki ýesiri.
“Ýesirleň puluny
töläýin, ýöne
Özleri durubersin!” diýdi-de zenan,
Gerekli kitabyn aldy-da gitdi.
(Ne günlere düşdüň,
Eziz Poeziýam!)
Zenan şeýtdi gitdi. Satyjy bolsa
Öwrendekli eken. Däldi piňine.
Şerlogyň biline daňdy-da ony,
Atdy ýene alyjyň öňüne.
Bir gapdalda duran ak bägül gelin
(Ýanynda-da nika ýüzükli gerçek)
Hümürdedi:
“Şeýdip şahyr bolandan,
Biz-ä ölenmizem gowurak görjek...”
Ine,
Şu “poeziýa” modadan çykýar,
Tutuş hasapdan-da çykar ol ertir.
Ýer bilen asmanyň aralygynda
Galypdy, galyp ýör, galar ol ýetim.
Ýetime hemişe kömek beriler,
Emma bu ýetime... kim kömek ýetir?!
***
TAMDYRA MODADAN GAÇÝAR
diýýärmiň?
Düşünýän: tamdyra diýýäniň dutar.
Ýöne tamdyra modadan gaçsa-
Şo gün tamdyryň hem modasy gutar.
Arkaýyn çalyber tamdyrajygňy.
Modalar sowular. Myş-myşlar geçer.
Eje, kaka hiý modadan gaçarmy?
Tamdyra-kakaňdyr,
Tamdyr hem ejeň.
***
BEDEWLER MODADAN GAÇÝAR
diýýärler
Beýle zada ýol berilmez hiç haçan.
Modadan gaçsa-da, bedewler däl-de,
Bir topar eşekler
Modadan gaçar.
At planyn
öwrüp et planyna,
Bedewleri ete tabşyran nadan,
Indi ne-hä athananyň ýanynda,
Ne-de öz postunda görner ýaňadan.
Bedewleriň ete berilşi hakda
Obalaň birinde bolan ýygnakda,
Segsen bäş ýaşynda (ilkinji gezek!)
Tribuna çykanmyş Gulmyrat Akga.
Şonda şeý diýipdir Gulmyrat
ata:
“Kimde-kim ýene-de kast etse ata,
Olaryň özlerin tabşyrys ete!”...
Elbetde, azajyk geçse-de öte,
Örän hak aýdypdyr
Gulmyrat ata...
Bedew entek-entek çarpaýa galyp,
Gider, asyrlaryň çuňlugna gider.
Dünýä gözellerni aňk etse bili,
Mert bakyşy
mert ärleri aňk eder.
Dünýäde hiç haýwan
deňeşip bilmez
Onuň AKYLY hem EDEBI bilen.
Dünýäň mallaryndan bir Döwlet düzseň-
Prezidenti TÜRKMEN BEDEWI bolar.
***
SALAM HEM MODADAN ÇYKÝAR
diýdiňmi?
Hawa, köpelipdir ses-üýnsüz salam.
Eliňi ýetir-de gulagyň ýanna,
Arkaýyn geçiber.
Tamam.
Wessalam.
Tanşyňmy, dostuňmy,
goňşyňmy kimmi-
Hökmanmyşmy ýanna dykylyp barmak!
Biperwaý kelläni çalaja silk-de,
Geçiber. Geplemek nämäňe gerek.
Ýaşaýarkak tygşytlylyk döwründe,
Her tygşytlan sözüň-bir döwüm çörek...
“Salam!” diýmek-parahatlyk dilemek.
Şol mukaddes sözden güýç alýar zaman.
Arada Pöwrize daglarna çykyp,
Üç gezek gygyrdym: “Salam! Salam! Salam!”
Näçe salam bersem,
şonça-da gezek
“Salam!” diýip, jogap gaýtardy daşlar.
Görýän weli,biziň käbirimizden
Şol daşlaram asyllyrak ýoldaşlar!...
ATAMYŇ KÖP GAÝTALAN SÖZLERINDEN
Gara garnyň bolsa
gaýgyň-aladaň,
Gurruga gaçsaňam tapdyr bir mydar.
Ýöne weli ikaýakly bendäňi
Dört aýakla meňzetmäwer, ýa hudam.
Dostuň bürgüt bolsa - daglara elter,
Dostuň bilbil bolsa - baglara elter.
Dostuň elguş bolsa - bir oba elter,
Dostuň baýguş bolsa - haraba elter.
Ýekedaban bolsaň - urmak
ýaraşar,
Sandal bolsaň - çydap durmak ýaraşar.
Şyňk-şyňk edip dursa kiçijik çekiç -
Şodur içýakgyç.
Aman, aman... Dynmak üçin derdimden,
Elli ýaşda ýetmiş derman gördüm men.
“Guş gerek!” diýseler - gapanlap aldym,
“Gurt gerek!” diýseler - gapanlap aldym,
“Mumyýa” diýdiler - tüpeňläp aldym.
Birisinden gördüm -
Azajyk haraý,
Birisinden gördüm -
Müň hili zyýan.
Ahyry bir güýçden ýeňildi derdim;
Adam üçin adam -
Iň uly derman.
“Bal, bal!” diýmek bilen agzyň
süýjänok
Ýöne beýle ajam bolup baranok.
“Sag bol!” almak bilen garnyň doýanok,
Ýöne beýle ajam bolup baranok.
- Arçynymyza goşgy goşýaň,
Başlygymyza goşgy goşýaň,
Brigadire goşgy goşýaň,
Başgasyna goşgy goşýaň.
Kaka, kaka, gorkaňokmy?
- Gorkman, oglum, gorkman, oglum.
Degirmende doglan syçan
Gök gürlände gorkmaz, oglum.
Ägirt ymaratdyr dostluk diýen zat.
Ony guraňda-da howlukmaly däl,
Ony bozaňda-da howlukmaly däl:
Ony guran wagtyň howlugyp gursaň -
Kän kerpiçleň hata düşmegi ahmal.
Ony bozan wagtyň howlugyp bozsaň -
Çyn dostuňdan jyda düşmegiň ahmal.
Ussat bol, iş salyş ussatlar bilen.
Ussadyň gadyryn ussatlar biler.
Sakalyň deregin tutsa-da akyl,
Akylyň deregin tutmaýar sakal.
Burun ys almaga,
Dil sözlemäge,
Gulak hem berlendir diňlemek üçin.
Soň-soň düşünersiň ýene bir zada:
Göz diýen zat berilendir bir bada
Hem-ä seretmek üçin,
Hemem ys almak üçin,
Hemem sözlemek üçin,
Hemem diňlemek üçin.
Ol adam şeýle bir ajaýyp
adam,
Oňa ýeke men däl, hemmeler haýran.
Käte ony Köpetdaga çykaryp,
Şo ýerden äleme görkezsem diýýän.
Emma Köpetdagyň belentligi-de
Entek gözlerime bärräk görünýär.
Ol adam şeýle bir ýaramaz
adam,
Oňa ýeke men däl, hemmeler haýran.
Käte ony Çuňly derä äkidip,
Şo ýerde il-günden gizlesem diýýän.
Emma çuňly deräň çuňňurlygy-da
Gözlerime has telperräk görünýär.
Her hili çykgynsyz ýagdaýda
galaý -
Umytdan düşmeklik namartçylykdyr.
Her bir kynçylygyň dört tarapy bar:
Üçi ýapyk bolsa, biri açykdyr.
Käbir adam bilen oýun edeňde,
Ýüzi agarýança oýun etmek bor.
Käbir adam bilen oýun edeňde,
Ýüzi gögerýänçe oýun etmek bor.
Emma dostuň bilen oýun edeňde,
Çala gyzarýança oýun etmek bor.
Şondan aňryk gitmek - öte gitmek bor.
Gyz wagtynda hemme gyzlar mylaýym.
Seredýäň, seredýäň, doýunmaýarsyň.
Soň görüp biriniň şerraý aýalyn,
Şolardandygyna ynanmaýarsyň.
Tüssesiz ot gözläp bir täsin adam,
Ahyry dünýäden otsuz geçenmiş.
Bir köstsüz dost gözläp bir täsin adam.
Ahyry dünýäden dostsuz geçenmiş.
Tüssesiz ot gözläp, otsuz galmagyn,
Tüsseli-de bolsa, otluja bolgun.
Bir köstsüz dost gözläp, dostsuz galmagyn.
Köstlüje-de bolsa, dostluja bolgun.
Garaşmak diýen zat erbet zat däl.
“Garaş!” diýdilermi - garaşgyn, oglum.
Ýöne illere-de garaşgyn weli,
Iller saňa,
saňa garaşsyn, oglum!
-“Özüňi süýt saýgyn,
Dostuňy gaýmak!”
Diýýärsiň sen atam,
Bu näme diýmek?
O nämüçin mydam
Süýt bolup özüm,
Dostum hem üstümde
Bolmaly gaýmak?
- Oglum, bu igenjiň
Nahakdyr nahak.
Özüňi süýt saýsaň,
Dostuňy gaýmak,
Onsoň gaýmak saýar
Dostuňam seni.
Onsoň senem gaýmak,
Dostuňam gaýmak.
- Gul aga ullakan adamam weli,
Oňa “Samsyk” diýýär obanyň halky
- Oglum, ol şeýle bir ullakan weli,
Ähli göwresine ýetenok akly.
- Kelesaň bolsa-da Kelhanyň
ogly,
Öz bolup ýörşünden özi-hä hoşal?
- Oglum, obamyzyň deň-ýary boşar.
- Ak geçimiz gije-gündiz mäläp dur,
Çal geçimiz mälemeýär beýle kän.
Kaka, kaka, bu nämüçin beýlekän?
- Akja geçimiziň süýdi ýok, oglum.
Beýlekiniň süýdi kän.
Karam zähmet, haram bagt-
Geçegçi gara şemal.
Bir gün (bilmersiň näwagt)
Lowurdap jöwher Sowal -
Haram bilen Halaly
Ýüzleşdirer iki-çäk.
Halaly eýläk çeker,
Haramy beýläk.
Ýöne Sowal gelýänçe
Jebir çeker Halalat.
Pida bilen dogular
Her bir uly kemalat.
...Şol pidadan gorkmagyn
Kerim, Kerim, keramat!
“Atam pylankesdi!” diýip,
bukulmagyn ataňa,
Ataň Görogly bolsa-da, il at dakar hataňa.
Öýlere gelin geler: üýtgär
öýleň howasy.
Gyzgyn-gyzgyn öýleriň geler durar sowasy.
Gara saçly “mollaň” hem ýüzün ýuwjak däl
weli,
Gara murtly “molladyr” bigaýratlyk belasy.
Başyňa iş düşende tanadar gahrymanlar.
Türşek dek müzzerşibiýr tarlawuk
“waharmanlar”.
Ol jülge şeýle bir täsin jülgedi -
Göwsünden emerdi ýüz dürli agaç.
Şaglaşar otyrdy hozlar, çynarlar.
Güwleşer otyrdy arça, garagaç.
Jokrama jöwzada ol jülgä baryp,
Gujagyňy açyp, serilip arkan,
Daglara seredip ýatansyň weli,
Asman läläzardyr
Toprak - tenekar.
Agaçlaň bilinden gujaklap menem,
Salkyn saýalarda böküp günuzyn,
Gözüm gidip olaň belent başyna,
Egilip-egilip, ederdim tagzym.
Tagzym etdigimçe
belent şahalaň
Şaggyldysy emaý-emaý ýuwaşap,
Öz belentliginden uýalýan ýaly,
Özümdenem beter
Eglerdi aşak.
Şu gün ýene bardym. Tagzym edere
Ne çynar galypdyr, ne-de bir güjüm.
Diňe haşal otlar tagzym isleşip,
Çar tarapdan etdi üstüme hüjüm.
Paşşy goňşy ýüz ýaşady,
ýagşy etdi.
Her ýaşynda ýedi ýyllyk iş etdi.
Şol ýaşlaryn, şol işleriň näçesin
Öz derdine, il derdine bagş etdi? -
Şonsy weli belli däl.
Betbagtlyk diýen zadyň
Gara bolarmyş reňki.
Emma sataşan wagtyň -
(Dana bolsaň-da) seňki.
Bagtlylyk diýen zadyň
Ak bolarmyş reňki.
Emma sataşan wagtyň -
(Samsyk bolsaň-da!) seňki.
Emma aslyýetinde
Olar däl bolsa seňki,
Yz goýsa-da etiňde,
Süňküňe ýokmaz reňki.
Taşlama başlanyňy,
Başlama taşlanyňy.
Sanasaň-da dostuňy,
Sanama duşmanyňy.
- Kaka, kaka, möjek köp-le çöllerde:
Günde ýetmiş sürä salýarlar dowul!
- Dünýäden ötende her garry möjek
Yzynda müň çaga galdyrýar, ogul.
- Kaka, kaka, bürgüt gyt-la daglarda:
Biri ýa ikisi sataşýar her ýyl!
- Dünýäden ötende her garry bürgüt
Yzynda bir çaga galdyrýar, ogul.
- Kaka, düşündir sen ýene bir zady:
Ýaz geldi. Dünýäni gülletdi bu gün.
Adamlary näme gülledenok-da.
Gaýta söküp barýar bogunma-bogun?
- Balam, adamy hem gülletmek üçin
Ilki sökmelidir bogunma-bogun.
Gül diýen zat bogun ýaryp çykýandyr,
Bogun ýarmak bolsa kyn zatdyr, ogul.
ÝÜREK
POEMASY
BIR başyň bar, müň işiň bar dünýäde,
Müň şükür! Ýykylyp galmaýşyň besdir.
Baryna ýetmeli paýy-pyýada,
Tigirçek hökman däl -
Şu köwşüň besdir.
Bir köwşüň tozdumy - ýene bir köwüş,
Ikinji tozdumy - üçünjä çalyş,
Her bagy çözlende ýer bilen emiş,
Toprak ajykdyrmaz -
Şol aşyň besdir.
Ertir bolmaz ýaly dilleriň peltek,
Täze menzillere ýetmeli entek.
Duşsa-da ýoluňda müň dürli kötek,
Diýme: “Dynç gulagym,
Aç başym besdir!”
Haýwana mahsusdyr aç baş, dynç gulak,
Ynsana mahsus zat - döretmek, gurmak,
Döredilýän ýerde dynç almaz gursak,
Öň ene bagrynda
Dynç alşyň besdir.
Ýöremeli ýoluň gysgamy, uzak -
Durmak jenaýatdyr ýatýança ýürek.
Diýýärler: “Ýüregi aýamak gerek!”
Dogrudyr.
Ýöne öz aýaşyň besdir.
Ýürege girmezmiş ýüregin aýan,
Ýürek aýan - bermez iline peýan.
(Gapdalyňda barka bir tebip aýal -
Ýürek işlär.
Ýalňyz syrdaşyň besdir).
Näçe dartylsa-da kebzäňde damar,
Gözüň ejizligi bermesin habar,
Sagmyň ýa näsagmyň - işiňi oňar,
Başda adam bolup
Döreýşiň besdir.
Öz seçen kärini oňarsa her kim,
Ýarpy ýeňledermiş dünýäniň ýükün.
Ýekeje hünäre ýöretseň höküm -
Iliňe bergidar bolmaýşyň besdir.
Sowal berdi student gyz Roza:
“Puşkin ýaly haçan ýazjak proza?”
Jogap berdim: “Ili goýman azara,
Goşgymy oňarsam,
Şol işim besdir!”
Ýene biri diýdi: “Misli, Pyragy,
Sözleň merjeninden döret bir dagy!”
Men diýdim: “O zatlar möçberňe bagly,
Dag däl,
Meniň üçin bir daşam besdir!”
NANYŇY
goşgudan berse-de ykbal,
Goşgudan öň
adam bolmagyň hökman
Şygyr bilen uly ynsap birikmän -
Şahyr-da, ynsan-da bolmaýşyň besdir.
Ak bilen garadyr garagyň reňki,
Şolaň haýsy seniň ýüregiň reňki?
Birisini saýlap, diýme: “Şu meňki!”
Iller aýdar -
Birje ýylgyrşyň besdir.
Ömrüňde etdiňmi kişä bahyllyk?
(Ili bahyllykdan gorar şahyrlyk!)
Dünýäde bir müýnüň - aşyk Tahyrlyk.
Täk däl.
Goşa söýgä ýugrulşyň besdir.
Nirelerde ýörsüň ilkinji söýgi?
Bir ýerlerde barmyň gyzlaryň tugy?
Gumdan owaz geldi “Eý, yşkyň ogly,
Men bar.
Ýöne maňa ... guwanşyň besdir!”
Nirelerde ýörsüň, ilkinji söýgi?
Bir ýerlerde barmyň bagtymyň bagy?
Öýmüzden ses çykdy: “Eý, adam ogly,
“Söýýän! Söýýän!” diýip,
Ýaňraşyň besdir!”
Birisi Säheriň, biri Guşlugyň,
Biri Oglanlaryň, biri Ýaşlygyň.
Birinjisi - diňe salamlaşdygyň,
Ikinjä
Ömürlik baglanyşyň besdir.
Şeýdip pähim ýygnap söýgüden söýgä,
Ýetdiň on üç sany gülälek çaga.
Şolardan bäşisin gömüp ak çägä,
Bäş gezek
Gizlenip aglaýşyň besdir.
GÜLÜBER, işläber, saýraber, şahyr.
Hyjuwyň hiç haçan bolmasyn ahyr!
Bäşinji müçede diýdirip jahyl,
Dünýäniň mährinden
Doýmaşyň besdir.
Kalp däldir mähirsiz, söýgüsiz kalp.
(Beýle kalp ýa boşdur, ýogsa-da galp!)
Bir uly ýygnakda ör boýuna galyp,
diýdi biri:
“Şahyr, saýraşyň besdir!” -
Söýgüsiz oňmandyr, oňmazam ýürek.
Ýöne gapdalynda ýigrenjem gerek.
Ogra-jümrä, egrä gelende gezek, -
Diýdi ol - ýöwselläp,
Ýygrylşyň besdir!”
“Örän dogry! - diýdi yzdan bir gelin-
Näm üçin henizem ýatanok galyň?
Agam on ýyl ozal karz alan pulun
Henizem üzüp ýör...
Duýmaşyň besdir!”
Arman, ne sülçi sen, ne-de prokuror.
Ýöne igenmäge gelniň haky bar.
Seniň söz diýilýän ötgür okuň bar,
Atjak-atjak bolup,
Giç galşyň besdir.
Şygyr atylmaly! Ýeňmeli şygyr!
Şoňa arkalanýar her köýen bagyr.
Döwrüň arkasyna düşen ýagyr
Şondan em almaly!
Ýalňyşyň besdir.
Söýgä çürşen bolsa öýkeniň ýary,
Indi il derdinden çürşmeli bary.
Ykbalyňdan nalap, çekmegin zary,
Şeýleräk täleýi
Saýlaşyň besdir.
Şygryňy dokuz aý bagryňda sakla,
Şondan soň stoluň üstüne okla.
Gygyryp dogur-da,
gygyrman oka,
Doglaňda
Gygyryp dogulşyň besdir.
Uludyryn öýtme etseler taryp!
Kiçidirin öýtme peseltse görip!
Ne uly, ne kiçi, ne baý, ne garyp,
Tüýs baryp ýatany-
Şu bolşuň besdir.
Ýalaňaç, aç-suwsuz galmasaň gatap,
Soranlara diýseň: “Aý, bardyr bir tap...”
Bir stol, üç keçe; iki müň kitap-
Başga zat gerek däl,
Şo goşuň besdir.
Işläňde işleseň öz başyň bilen,
Gyşlaňda gyşlasaň öz gyşyň bilen,
Dişläni dişleseň öz dişiň bilen -
Gädijegem bolsa,
Öz dişiň besdir.
Diş hakda, ýaş hakda irräk-le heniz!
Seret, bagyň içi säher dek tämiz,
Hanha iki gelin, ýene-de üç gyz
Saňa lak atýarlar.
Şu ýaşyň besdir.
Joralaň bäşisem misli gül-çeçek.
Ak gelin, seslendi misli ak ýüpek:
“Şahyr, büküljiräp ýöreme entek,
Sen garrama,
Dünýäň garraýşam besdir!”
Katdymy dikledim. Sowuldym ýoldan,
“Dinden çyk-diýlipdir-çykmagyn ilden!”
Oturdym, gülüşdim... Perişde däl men,
Adamdan doglupdym.
Şo dogşum besdir.
Goý, ýaşlyk mährinden güýç alsyn ýürek,
Ikisin okap ber
bir goşga derek.
Okadym. Ýol ogly ýolunda gerek:
“Hoş, gyzlar,
Biderek güýmeşim besdir!”
ÖÝMÜZE ugradym. Şäher lälezar.
Müň bagtly ýigit bar, nowça läle bar,
Olar ne geýme zar, ne-de bala zar,
Guwanyp,
Giň köçä sygmaşym besdir.
Ak şäher gök baga basyrnyp otyr,
Ilerde Köpetdag keserlip otyr.
(Aşgabat tegelek asyrlyk otyr,
Ýene müň asyra
Gol berşim besdir.
Gündizler abadan, gijeler tämiz.
Kempirler owadan, gojalar eziz.
...Gök gapyň agzynda gulpaklyja gyz
“Waý!” diýip gygyrdy.
Ylgaşym besdir.
Bir görsem murtluja dodagyn gemrip,
Ogly atasyna çenäp dur ýumruk.
Ýigidiň ýumrugyn yzyna gaňryp,
Görejine bakdym:
Doňmaşym besdir.
Göreji buz ýaly, gaşlary gara.
Boýy iki metr, saçy üç sere.
Maşynyn dyrmalap seretdi ýere.
Ene hüňürdedi:
“Dogmaşyň besdir!”
Ata bir ah çekdi. Aýylganç dymdy.
(Erkekde beýle zat görmändim şindi!)
Şu nokatdan eýläk geçmäýin indi,
Siz gyýylmaň,
Meniň gyýylşym besdir.
Ýöne men bir zady goýmaýyn kaza,
Ýogsa ýüregimde galar bir yza.
Ata el gatana
gözlense jeza,
Jezalaň
Ulusyn saýlaşym besdir.
Ýene ýola düşdim. Ýagtyldy köçe-
Göründi uzakdan aksakgal goja-
Miweli agaç dek eglip çalaja,
Gelýär ol,
Nurundan ganmyşym besdir.
Tanaýarmyň ýa-da tanaňokmy sen-
Bi:salam geçmäge dälsiň hakly sen.
Saçyň çalarsa-da,
düýnki tokly sen.
Gudraty
Ýüzüňe sylmaşyň besdir.
Ugradym.
Göründi ýene bir güneş-
Ak saç ene gelýär ak bagta meňzeş.
Yuwaş! Ýuwaş! Akja “Žiguly”, ýuwaş!
Ene geçsin! Ýoluň baglaşyň besdir.
Akja torbasynda käşirmi sogan,
Ene gelýär! Öňün kesmek gadagan!
Nirä sürnüp barýaň, taksiçi dogan?
Dogranyň kimdigin
Bilmeýşiň besdir.
Çyralaryn ýakdy ýüz ýaşly şäher.
Gyzlaryň deminden döränmiş säher.
Ýöne säher
näçe bolsa-da ýeser,
Agşamy-da
Pesde goýmaşym besdir.
Hanha bir gyz gelýär
Sülgünmi, durna -
Gabaklary ýüpek, ýaňagy hurma.
Iň eziz, iň tanyş
ys urdy burna,
Baş Söýgimi ýatlap,
Köreşim besdir.
Gözleri-de tanyş, gaşy-da tanyş,
Giň alny-da tanyş, dişi-de tanyş.
On sekiz-on dokuz ýaşy-da tanyş,
Keşbin görüp,
Şagga derleşim besdir.
Bir golundan tutup ýandaky joraň,
Ýag dek akdy gitdi. Açyldy aram.
Soraň, eý, agaçlar,
şo gyzdan soraň!
Keşbi tanyş!
Tanap bilmeşim besdir.
Agaçlaň birinden çykdy bir owaz:
“Şahyr, başky Söýgiň balasy şol gyz!”
Şo bada ýüregme girip bir nyýaz,
Esli wagt
Özüme gelmeşim besdir.
Bitipdir, ösüpdir enä mynasyp.
Gözler düýpsüz derýa, nury bihesip,
Söýjek ýigit,
sen bir galma binesip,
Sen jowranma,
Meniň jowranşym besdir!
Barýar topar-topar gyzlar-gelinler.
(şäherliler hem-de myhman gelenler).
Söýgüden aglanlar ýa-da gülenler-
Haýsyňyz köp?
Size ýüzlenşim besdir.
Dymyp geçip barýar gözellik sili,
Her gözel-bir bagtyň sütüni ýaly.
(sütünler saklaýar Watany, ili!)
Şolarsyz
Ýetim dek müzzerşiň besdir.
Joşup Gözelligiň tolkunna görä,
Ýöräber ýaşlygyň akymna görä!
Çokul diýen zat hem akylňa görä
Ykjar eken
Ozal aňmaýşym besdir.
Öň ýanymdan barýar bir harman çogul.
Ýeňseden kükäp dur gözdäki akyl.
Ýanyndaky goç hem - duran bir nakyl!
Toraňňymy ýatlap,
Ýuwdunşym besdir.
Zyýany ýok! Söýüp gyzlaň naýbaşyn,
Öwrenipdiň dünýäň dürsün, ýalňyşyn.
(Söýmedige düşnüksizdir durmuşyň,
Söýen üçin -
Birje dem alşyň besdir).
Dünýäde
şol Aýal sag gezip ýörkän,
Ýüregim daşdandyr, dagdandyr arkam.
Şonuň aýak yzy toprakda barkan-
Ýeri agyrtmaga
Dözmeýşim besdir.
MYDAM Gözellige dikip nazarym,
Gödekligi nyşanama alaryn.
...Myssarmaň, agsamaň, kapyýalarym,
Dim-dik ýöräň,
Size söýenşim besdir.
Bolsada-da myssyklyk, agsaklyk sende,
Eý, goşgym, bolmasyn biparhlyk sende!
Asmanyň astynda, ýeriň üstünde
Diňe
Biparhlardan eýmenşim besdir.
Maňlaýy bulutdyr. Nazary demir.
Gülküsi azapdyr. Ýylgyrşy jebir.
Ne-hä roman okar, ne-de bir şygyr,
Gözleriň görende
Demigşiň besdir.
Bir maýyp ýykylyp, köçede ýatyr.
Biparhlyk seredip, içerde ýatyr.
Ýürekde rehim ýok, gözde howatyr.
Ýüzüne bakaňda
Düwünşiň besdir.
Ili ýagy çapsyn - däldir parhyna,
Bir ýurdy ýer howsun - däldir parhyna.
Gynanmak, guwanmak ýatdyr ruhuna,
Ony düwnük bilen deňeşim besdir.
Goşgym,
çaga däl sen, sakgallysyň sen,
Murtuň towlap, orta çykmalysyň sen,
Kimi öpüp, kimi çakmalysyň sen.
Diňe şonda şahyr ykballysyň sen.
Ýogsa
Gara şaýa degmeşiň besdir.
ÖKJELERDEN gidip çüý dek formalar,
Döräpdir sagyrlak platformalar.
Şeýdiň-de arkaýyn ýöräň, durnalar,
Ýagşy zada
Sizçe begenşim besdir.
Deň ýarysy aşyk, deň ýary dogan,
WUZ-dan çogup çykdy ýüz gyz, ýüz oglan.
Gülgün köýnekli gyz, azajyk eglen,
Söz aýtjak!
Arzuwma meňzeşiň besdir.
Sagrysynda owlak gezibermeli,
Gözlerinde balyk ýüzübermeli,
Ýaňagyna goşgy ýazybermeli
Sen gyzy
Gelinlik belleýşim besdir.
Jaýyň içindenmi ýa-da astyndan,
Enäň sesi geldi ýeriň pestinden:
“Iki horjun puly okla üstümden!
Ýogsa gyz ýok! Pulsuz molaşyň besdir!”
Gorarys, eje jan, gyzlaryň erkin.
Galyň diýen zadyň bereris merkin.
Belläp onuň
üçün,
ýedisin,
kyrkyn,
Soň bolsa,
Aşyndan doýmaşym besdir...
Geçdi gapdalymdan, ýüz oglan, ýüz gyz,
Ädimler edepli, gürrüňler eziz.
Ýöne näçe-näçe hile bar heniz,
Içine gir,
Daşdan synlaşyň besdir!
Salam berip geçdi tanyş bir gelin.
Bagry pide-pide, ýüregi dilim.
Eý, gelin,
asmana ýetýärkä eliň,
Söýgi bilen
Gurjak oýnaýşyň besdir.
Ol ýigide seni çatmandy hiç kim,
Şepbik dek ýelmeşdiň.
Tirkeşdiň üç gün.
Dördünji gün derrew sypadyň saçyn,
Başinji gün
Eýýäm aldanşyň besdir.
Peseltdiň mukaddes mertebäňi sen,
Aýlap ýere çaldyň gyz jygaňy sen.
Indem
başa düşen pajygaňy sen
Içiňe sygdyrman,
Aglaşyň besdir.
Erkin-ygtyýaryň, elbetde, seňki,
Ýöne weli dälsiň özüň özüňki!
Özüň - Watanyňky, Watan - biziňki.
Seni Watan kimin
Gabanşym besdir...
GEPLEDI Aşgabat. Ýaňlandy konsert.
Özgert, aýdym, gödek zatlary özgert!
Her gezek tenime girende bir dert,
Diňe seni diňläp,
Sagalşym besdir.
Tutuş bagrym bilen guwanyp ýagşa,
Öýe ýetip barýan diň salyp bagşa.
Hiý, şu wagtam
signal bolar oguşýar!
Eý, maşyn,
Bimahal gugurşyň besdir.
Göter, Sahy bagşy, ýene-de göter,
Göter, Çuwal bagşy, ondanam beter.
Göterdiler. Serpaý haýsyna ýeter?
Bir serpaýy
Des-deň paýlaşym besdir.
Ikisi-de biri-birinden beýik
(Beýikleň boýuny ölçemek aýyp!)
“Her haýsy bir dagyň örküji” diýip,
Goşa daga
Dep-deň paýlaşym besdir.
Aýdymyň yzyndan ýaňlandy bir saz.
Bu niçik gudratka, bu niçik owaz?
(Mylly atam
gowşat taryňy biraz.
Ogluňy jadylap
Gynaýşyň besdir).
Onýança ýaňlandy ýene bir mukam.
Çalýanlaň ýüregi hazynamykan?
...EÝ, AÇGÖZ,
şuň ýaly baýlygymyz barkan,
Ýene baýlyk gözläp,
Aýnaşyň besdir.
Besdir mukam ýerne çişlik sygnaşyň.
Besdir alkyş ýerne gyzyl ýygnaşyň,
Besdir ili ütüp, gapa sygmaşyň,
Ynsabyňy satyp,
Ýognaşyň besdir.
Özüňki hasaplap il-günüň jübsün,
Sokjap, ýara edip döwletiň göwsün,
Dost-ýaran tutunyp adamlaň pisin,
Halallary
Adam sanmaşyň besdir.
Rüstemiň öňünde-billeriň orak,
Asgynyň öňünde-kamatyň derek.
Diňe agzyň gülýär, gülenok ýürek-
Çaňňalak dek
Sort-sort ýylgyrşyň besdir.
Jaýyňa seretseň-aňk edýär nagşy.
(Daşyn görýär, için bilenok goňşy!)
Ýaşaýyş jaýymy, Şasenem köşgi! -
Nämedigin
Zordan saýgarşyň besdir.
Derwezäniň öňi-giden çarbaglyk.
Şapyrdap ses edýär howzuňda balyk,
Gol çekip alýanyň näçeräk aýlyk?
Ortaça işçiňkä
Deňleşim besdir.
Emma jamyň gyzyl, çäýnegiň gyzyl
Portsigaryň gyzyl, äýnegiň gyzyl.
“Näme üçin dälkä köýnegim gyzyl?”
Müň şükür,
Bir şony diýmeşiň besdir.
Ne ýasda görünýäň, ne-de bir toýda.
(Bilemok çal beýniň niçiksi küýde!)
Goňşyň ýas baglaýar, sen bolsa öýde,
Äpişgeden jyklap,
Gözleşiň besdir.
Daşyňdan seretseň - duran medeniýet
Boýnuňda galstuk, egniňde jilet.
Eýläňde žurnal dur, eliňde gazet,
Diňe tiražlaryn
Barlaşyň besdir.
Öýüňde heňläp dur.
Bäş şkaf kitap -
Puşkin, Baýron ýatyr daş ýaly gatap,
Kerbabaýew dik dur iç-bagry tütäp...
Kitaplaryň diňe arkasyn sypap,
Saraýyň goýny dek
Synlaşyň besdir.
Okaýan kitabyň diňe bir Haýýam,
Şonam öz haýryňa ulanýaň, haýwan!
“Käte köpräk içsem, käýäýse aýal,
Diýýäň: “Şu şahyra
Daýanşym besdir!”
Ähli hereketiň hasaba görä,
Ýeke gymyldyň ýok ynsaba görä.
Diňe içen wagtyň,
kitaba görä
“Içip”,
Haýýamy-da aldaşyň besdir.
Güjügňi-de öz heňiňde jöwledýäň.
Pişigňe-de öz häsiýetiň öwredýäň.
(Goşgymy-da özüň ýaly ownadýaň!)
Eý, goşgym, belent dur!
Ownaşyň besdir.
ŞEÝLE pikirleri kalbyma gaplap,
Barýaryn mukama tenimi taplap.
Eý, mukam, dünýäni hapadan saplap
Bolmazmyka?
Jogap soraşym besdir.
Hapalyk azlykdyr. Tämizlik köplük.
Ýagyberse-durmaz öňünde süplük.
Ýagmaýan adamyň nyrhy bir köpük.
Çak, ýag, göreş!
Guk-paňk oýnaşyň besdir!
Onýança başlandy ýyldyrym urşy.
Birden şaglap geldi tomusyň ýagşy.
Diňse ýagşy,
guýsa ondanam ýagşy-
Ak ýagşy
Ak bagta deňeşim besdir.
Ýaplara gapgarlyp çöp-çalam, hapa,
Çagbanyň güýjünden döredi depe.
Ýene müňder-müňder ugrady çepe!
Gidiber!
Kenardan çogmaşyň besdir!
Çöpler bir-biriniň başyndan idip,
Kirler bir-biriniň üstünden ädip,
Gitdiler...
Dünýänem ýuwarys şeýdip!
Il güýjüne
Umyt baglaşym besdir.
Ýagyş ýagmasyny etdirýär dowam.
(Çabga, sende güýç bar, akylym haýran!)
Süllümbaý boldum-la! Hany saýawan?
Ýok gerek däl.
Kirden ýuwulşym besdir.
Megerem, gygyrsam:
“Ös, saçym, ös, ös!”
Maňlaýma saç biter. Seç, ýagmyram, seç!
Saçym gögermedi. (Gögermänler geç,
Bir mahal
Telpegme sygmaşyň besdir!)
ÝAGYŞ diňdi. Dünýä gül açdy niçik.
Äpişgeler açyk, işikler açyk.
Bütin şäher mawy ekrany açyp,
“Wagty” diňläp otyr.
Säginşim besdir.
Öýmüze çaltrak ýetmeli hökman.
Ýene-de nämeler tapdyka Ak tam?
Pentagon. Neýtron... Ertire çykman
Bir goşgy ýazmaly.
Äwmeşiň besdir.
Ýetdim köçämize. Garaldy iňrik.
Çagalar çapyp ýör gök hyýar gemrip.
Olaryň şatlygna bolup deň şärik.
Gapa ýetenimi
Duýmaşym besdir.
Öýe girdim. Derrew towladym “Wagty”.
Mawy ekran saçdy öýmüze ýagty.
Diýdi: “Eý, adamzat, geçirme wagty,
Erte giç bor.
Bidert ýaýnaşyň besdir! -
Asyryň aýagy - ullakan synag.
Dikeldi dünýäde iň elhenç sorag:
“Ýere miras goýjak nähili sylag -
Adammy, kerpiçmi?-
Saýlaşyň besdir!”-
Soňra howa hakda sözledi diktor.
Tebigatyň erbet howasy ýokdur!
Gökden ajal ýagsa - şol hatarrakdyr.
Eý, Koen,
Ajala çagyrşyň besdir!
Wagşy neýtronyň wagşy atasy.
Belli dälmi saňa dünýäň kartasy?
Öýüň üçin däl-de,
Ýeriň ortasy
Üçin
wagşy ogul dogurşyň besdir.
Berline çen ölçäp garyşma-garyş,
Ýigrimi milliony edipdik bagyş.
Şonda pida bilen öldürilen Uruş,
Ýene-de täzeden
Janlanşyň besdir!
Birdenkä ýene-de ýyldyrym çakdy.
Göýä bir okean topraga çökdi.
Ýeri aklyk tutdy. Garalyk akdy.
Gudrata
Demsalym aňalşym besdir.
ÇABGA kiparlady. Gepleşik tamam.
Gapynyň öňünde eşdildi salam.
Kim bolsaň-da derrew girewer myhman,
Bu dünýäde
Sensiz oňmaşym besdir.
Täze başlan goşgym gutarman ýatyr.
Bu gün ýazylmasa, ýazylar ertir!
Häzirlikçe eziz myhmanym otyr,
Gözlerinden
Gözüm sowmaşym besdir.
Ol gitdi. Ýene-de kakyldy gapy.
Ugradanym birdi, gelenler iki.
Birmi, onmy - deňdir myhmanyň ýüki,
Çydapdym, çydaryn,
Sag başym besdir.
Ätledi gapydan ýegendir ata.
Derrew gözüm düşdi attestat-hata.
Diýdi: “Hany şu ýyl gal-da gaýrata,
Ýegeniňi okat!
Ýaýdanşyň besdir!”
“Okuwlaň haýsyna girmekçi ýegen?”
“Köplük nirä bolsa, şo ýere-de men...”
Garalawjy boljak! “Oňardyň-ow sen,
Bu dünýäniň
Öňki sögüşem besdir.”
“Näm üçin şol ugra dyzaýar hemme?”
Ata gönüledi: “Gözlüje emme!
Sen o zatlar hakda pikire çümme,
Diýenime “Hoş” diý.
Bir “Hoşuň” besdir”.
Diýdim: “Eltäýeli edebiýat, dile?”
Atasy ör turdy çemçesi bile.
“Bälçireme!- diýip, ýylgyrdy çala -
Ol ugurdan
Seniň çygylşyň besdir!”
Ataň sözlerine bersem-de jogap,
Özi-de, ogly-da etmedi togap.
(Olar gitdi, ýene başlandy azap,
Ýazyber, üýtgeme,
Öz bolşuň besdir!)
Özüň üýtgeme-de, üýtgäni üýtget!
Şudur maňlaýyňa çyzylan kysmat.
Şony başarmasaň - gopgunňy bes et,
Kyrk ýyllap,
Bihuda samraşyň besdir!
Baş waspyň bolsa-da Gözellik, Gowluk,
Şeriň gapdalyndan geçmegin sowlup,
Oňa öz sözüňi aýtmaga howluk,
Aýtmasaň ol aýdar,
Giç galşyň besdir.
Watan, baýdak, söýgi, kommunist, il-gün
Bu bäş sözi parhsyz heçjiklemegin,
Dilde däl,
kalbyňda göterip bilgin,
Olardan
Howa dek dem alşyň besdir.
Şygryň bilen edip olara kömek,
Kömek soramagyn kömegňe derek.
Diňe mahal-mahal
sanjanda ýürek,
Il-günden
Kuwwat soraşyň besdir.
Ýagşymy, ýamanmy, şudur ýaraşyň,
Göwräň söýgüdendir, bolmaz gargyşyň,
Iň uly gargyşyň: “Päliň-ýoldaşyň”
Özüňe-de
Päliň - ýoldaşyň besdir.
Arzuwyň -
Ýüz ýaşa bolmakdyr şaýat.
Ýöne uzak ýaşdan taparmyň myrat?
Dertlä em bermeseň, ejize kuwwat-
Ägirt betbagtlykdyr ýüz ýaş diýen zat.
...Il näçe ýaşatsa -
Şol ýaşyň besdir.